Okres ciąży wiąże się z występowaniem wielu różnych uciążliwych dolegliwości. Należą do nich między innymi żylaki oraz obrzęki kończyn dolnych. Nieestetyczne zmiany na nogach przyszłej mamy mogą nieść ze sobą dodatkowe ryzyko wystąpienia powikłań, dlatego wymagają kontroli. Czy i jak można leczyć żylaki w ciąży? Jak radzić sobie z dolegliwościami nóg?
Jak rozpoznać niewydolność żylną w ciąży?
Ciąża to wyjątkowy okres w życiu każdej kobiety. Niestety hormony żeńskie, pełniące w tym czasie ważną rolę, mają negatywny wpływ na układ żylny. Z tego powodu przyszłe mamy często skarżą się na objawy niewydolności żylnej.
Pacjentki skarżą się najczęściej na uczucie ciężkości i zmęczenie nóg oraz obrzęki – zwłaszcza pod koniec dnia. Na nogach można zauważyć poszerzone żyły, uwypuklające się ponad skórę żylaki, i tzw. pajączki naczyniowe, czyli telangiektazje i wenulektazje. Podobne zmiany mogą również wystąpić w okolicach krocza.
Żylaki w ciąży na nogach – co może być ich przyczyną?
Istnieje wiele możliwych przyczyn żylaków w ciąży. Należą do nich przede wszystkim:
- zmiany hormonalne w przebiegu ciąży,
- ucisk płodu na żyły miednicy,
- zwiększona objętość krwi i wzmożona praca serca,
- długotrwałe siedzenie lub stanie,
- obciążenia genetyczne,
- otyłość.
Czy żylaki w ciąży są niebezpieczne?
Żylaki zwiększają ryzyko powikłań zakrzepowych. Zakrzepica żylna kończyn dolnych może mieć postać:
- zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych – zazwyczaj miejscowo ograniczona choroba (stan zapalny, zaczerwienienie, silna bolesność okolicy żylaków)
- zakrzepicy żył głębokich – poważna choroba, w której dochodzi do zakrzepnięcia głównych żył odprowadzających krew z zajętej kończyny. Jeśli zakrzepy z żył kończyny dolnej przedostaną się do tętnic płucnych dochodzi do zatorowości płucnej – co może stanowić stan zagrożenia życia (mówimy wtedy o tzw. żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej). Ryzyko wystąpienia zakrzepicy u kobiet w ciąży jest 5-krotnie większe niż u kobiet niebędących w ciąży, a żylaki to ryzyko jeszcze zwiększają.
Jak zapobiegać żylakom w ciąży?
Niestety głównym czynnikiem występowania żylaków, również w okresie ciąży, są predyspozycje genetyczne, na które nie mamy wpływu. Dlatego też Paniom planującym ciążę, zwłaszcza z rodzinnym występowaniem żylaków, zaleca się wizytę u lekarza flebologa w czasie planowania ciąży. Specjalista ten, za pomocą badania USG Doppler, sprawdzi wydolność naczyń żylnych i w razie potrzeby zaleci dalsze postępowanie – wcześniejsze leczenie pozwoli uniknąć w ciąży problemu żylaków i związanych z nimi dolegliwości.
W profilaktyce niewydolności żylnej w ciąży ważną rolę odgrywa również zdrowa dieta, prawidłowa masa ciała i regularna aktywność fizyczna podejmowana przez przyszłą mamę (po uprzedniej konsultacji z ginekologiem). Unikanie długotrwałego stania i siedzenia w bezruchu, odpoczynek z uniesionymi nogami oraz noszenie wyrobów kompresyjnych (podkolanówek, pończoch, rajstop) pozwala dodatkowo odciążyć układ żylny.
Co na żylaki w ciąży, kiedy nie jest możliwe leczenie?
Ciąża stanowi przeciwwskazanie do zabiegowego leczenia żylaków, dlatego można się ograniczyć wyłącznie do leczenia objawowego. Najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia dolegliwości są wyroby uciskowe – rajstopy, pończochy i podkolanówki uciskowe, które działają przeciwobrzękowo i znacznie poprawiają komfort nóg. Stosowanie takich produktów zmniejsza również ryzyko powikłań zakrzepowych. Ulgę przynosi również odpoczynek z uniesionymi nogami oraz żele do stosowania miejscowego. Dostępne są również preparaty w formie tabletek – należy jednak pamiętać, że stosowanie jakichkolwiek leków w ciąży powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem.
Leczenie żylaków po ciąży – zabiegi laserowe i skleroterapia
Widoczne w ciąży zmiany naczyniowe na nogach jak i dolegliwości subiektywne, ulegają po porodzie stopniowej poprawie. Dlatego też kwalifikacji do leczenie żylaków laserem najlepiej dokonać po 3-6 miesiącach od rozwiązania ciąży. Leczenie żylaków kończyn dolnych, jak również okolicy krocza, jest możliwe z wykorzystaniem metod małoinwazyjnych, takich jak zabiegi laserowe czy skleroterapia i można je przeprowadzać również w okresie karmienia piersią.
