Dieta w chorobie hemoroidalnej

Choroba hemoroidalna, potocznie określana hemoroidami, jest popularnym schorzeniem, któremu towarzyszą nieprzyjemne dolegliwości. Ryzyko wystąpienia tego schorzenia wzrasta u osób z zaparciami. Jednocześnie zaparcia przyczyniają się do zaostrzania objawów w postaci bólu, pieczenia i krwawienia. Z tego względu istotnym elementem leczenia hemoroidów jest odpowiednia, zrównoważona dieta. Bogate w błonnik, owoce i warzywa żywienie, któremu towarzyszy odpowiednie nawodnienie organizmu zapobiega pojawianiu się zaparć, a przez to minimalizuje ryzyko wystąpienia choroby hemoroidalnej. Jaka zatem dieta jest wskazana przy hemoroidach – co wyeliminować, a jakie produkty włączyć do codziennego żywienia?

Dieta przy hemoroidach – ogólne założenia

Dieta przy chorobie hemoroidalnej stanowi jeden z kluczowych elementów terapii. Podstawowymi założeniami jest odpowiednia podaż błonnika, spożywanie owoców i warzyw, a także dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu. Należy wskazać, że przy hemoroidach istotne jest jednak nie tylko to, co spożywamy, ale również jak spożywamy. Zgodnie z zaleceniami dietetyków osoby znajdujące się w grupie ryzyka wystąpienia choroby hemoroidalnej i zmagające się z nawrotami schorzenia powinny spożywać od 4 do 5 posiłków dziennie, zachowując 3-4-godzinne odstępy między posiłkami. Częste spożywanie posiłków poprawia perystaltykę jelit, a w ten sposób przyczynia się do regulacji wypróżnień. Osoby zmagające się z chorobą hemoroidalną powinny również zadbać o właściwe nawodnienie organizmu poprzez odpowiednią podaż płynów. Przy hemoroidach należy spożywać dziennie co najmniej 2 litry obojętnych płynów np. wody mineralnej, herbaty itp. Wskazana jest również umiarkowana aktywność fizyczna, która nie powoduje wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Dlatego zalecany jest szybki spacer, bieganie, pływanie czy nordic walking.

Dieta przy hemoroidach – błonnik

Błonnik w diecie przy hemoroidach jest kluczowym składnikiem. Odpowiednia podaż błonnika bowiem reguluje pracę jelit, poprawia perystaltykę i sprzyja regularnym wypróżnieniom, zapobiegając zaleganiu stolca w jelitach. Należy wskazać, że wyróżnia się dwa rodzaje błonnika – rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Rozpuszczalny błonnik to ten, który rozpuszcza się w wodzie (na co wskazuje sama nazwa), tworząc żelopodobną maź ułatwiającą przechodzenie pokarmu przez układ pokarmowy. Nierozpuszczalny błonnik z kolei pochłania wodę w świetle jelita, odpowiadając za prawidłową perystaltykę jelit oraz rozwój flory bakteryjnej.

Dietetycy zalecają spożywanie od 25 do 30 gramów błonnika każdego dnia. Co ważne, produkty bogate w błonnik powinny znajdować się w każdym posiłku, ponieważ zbyt dużo spożytego błonnika może przyczynić się do wystąpienia gazów i wzdęć. Dlatego też chcąc temu zapobiec, błonnik należy włączać do diety stopniowo.

Jakie produkty należy uwzględnić w diecie, aby zadbać o właściwą podaż błonnika? Produktami bogatymi w błonnik są:

  • pełnoziarniste produkty zbożowe – otręby pszenne, kasza gryczana, mąka razowa, brązowy ryż i chleb pełnoziarnisty,
  • warzywa strączkowe – fasola, groch, bób
  • świeże owoce – maliny, jagody
  • suszone owoce – śliwki, morele, brzoskwinie, figi
  • nasiona i pestki – siemię lniane, nasiona chia, pestki dyni i słonecznika, sezam.

Warto również zmodyfikować codzienne menu, zastępując białe pieczywo i makarony pieczywem i makaronami pełnoziarnistymi.

Owoce i warzywa w diecie przy hemoroidach

Owoce i warzywa w diecie przy hemoroidach są niezwykle istotne, gdyż stanowią naturalne źródło błonnika. Dlatego też najlepiej spożywać je na surowo bądź możliwie najmniej przetworzone, by nie straciły swoich wartości odżywczych. Okazuje się, że spożycie porcji owoców lub warzyw zaspokaja około 10% dziennego zapotrzebowania na błonnik, a także związki flawonoidowe. Warto wskazać, że flawonoidy znajdujące się w niektórych owocach i warzywach mogą pomóc w kontrolowaniu krwawienia z guzków krwawniczych. Owoce i warzywa bogate we flawonoidy to te, o jaskrawym kolorze, takie jak winogrona, jagody, pomidory i jarmuż oraz inne ciemnozielone liściaste warzywa. Co więcej, niektóre owoce i warzywa, poza cennym błonnikiem i flawonoidami, mają również dużo wody, na przykład ogórki, łagodna papryka, seler czy arbuz, truskawki.

Owoce i warzywa w diecie przy hemoroidach powinny stanowić składnik każdego posiłku.

Czego unikać w diecie przy hemoroidach?

Zrównoważona, odpowiednio skomponowana dieta jest najlepszym sposobem na poprawę stanu zdrowia. Z tego względu niezwykle istotne jest odpowiednie skomponowanie jadłospisu w diecie przy hemoroidach, z którego wyeliminowane będą produkty i składniki, które mogą nasilać dolegliwości i zwiększać ryzyko ich wystąpienia lub nawrócenia.

W diecie przy hemoroidach należy zatem unikać:

  • białego pieczywa i mąki – lepiej zastąpić je produktami pełnoziarnistymi,
  • nadmiaru nabiału
  • podaży słodyczy, wyrobów cukierniczych, słonych przekąsek oraz napojów gazowanych,
  • jedzenia typu fast food,
  • spożycia soków oraz nektarów owocowych,
  • ostrych przypraw, takich jak: chilli, papryka ostra, pieprz,

Osoby cierpiące na hemoroidy powinny także ograniczyć spożywanie mocnej herbaty, kawy, napojów gazowanych i alkoholu. Dodatkowo istotne jest nie tylko wykluczenie niektórych produktów spożywczych, ale również właściwe ich przyrządzanie, W tym znaczeniu w diecie przy hemoroidach należy ograniczyć smażenie i pieczenie na rzecz gotowania na parze i duszenia.

Przykładowy jadłospis na dietę przy hemoroidach

Odpowiednia dieta przy hemoroidach jest istotna, gdyż pozwala nie tylko zminimalizować ryzyko wystąpienia schorzenia, a w przypadku pojawienia się guzków krwawniczych zredukować nasilenie towarzyszących chorobie hemoroidalnej objawów w postaci pieczenia, bólu i krwawienia. Przykładowy jadłospis na diecie przy hemoroidach może wyglądać następująco:

  • śniadanie: płatki owsiane z jogurtem naturalnym oraz suszonymi owocami, np. śliwkami,
  • drugie śniadanie: koktajl z kefiru z malinami i płatkami migdałów,
  • obiad: kasza gryczana z gotowaną na parze piersią indyka oraz surówką z pomidorów, ogórków i sałaty,
  • podwieczorek: kasza gryczana ze szpinakiem i tuńczykiem,
  • kolacja: świeże warzywa z twarożkiem i chlebem pełnoziarnistym.

Dieta w chorobie hemoroidalnej stanowi istotny element terapii, gdyż poprawia perystaltykę jelit i redukuje ryzyko wystąpienia schorzenia związanego z zaparciami nawykowymi. Niestety leczenie hemoroidów przez dietę nie zawsze jest wystarczające. W przypadku, kiedy leczenie zachowawcze okaże się nieskuteczne, konieczne wówczas jest wdrożenie nowoczesnych metod instrumentalnych w postaci skleroterapii lub laserowego leczenia hemoroidów. Należy jednak wskazać, że wybór metody leczenia w każdym przypadku należy do proktologa, który podczas konsultacji po ustaleniu rodzaju i stopnia zaawansowania choroby hemoroidalnej oraz nasilenia objawów dobiera odpowiednią metodę terapii.

Bibliografia:

Kołodziejczyk M.: „Zachowawcze leczenie choroby hemoroidalnej”, Medycyna Rodzinna 1/2011

Bielecki K., Cabaj H.: „Choroba hemoroidalna”, Postępy Nauk Medycznych 3/2000

Obcowska A., Kołodziejczyk M.: „Choroba hemoroidalna – współczesne poglądy na temat etiopatogenezy oraz metod leczenia. Przegląd piśmiennictwa”, Nowa Med 2016; 23(2)

Ciesielski P. i wsp.: „Standardy leczenia choroby hemoroidalnej w Europie i Stanach Zjednoczonych”, Nowa Medycyna 2/2021

Sobrado C.W., de Almeida Obregon C., Sobrado L.F., et al.: The novel BPRST classification for hemorrhoidal disease: A cohort study and an algorithm for treatment. Ann Med Surg (Lond). 2021 Jan; 61

Scroll to Top